De status van e-facturatie in Tunesië

E-facturatie in Tunesië heeft zich gevestigd als een belangrijke pijler van de digitale transformatie van het belastingsysteem van het land. In de afgelopen jaren heeft de Tunesische regering verschillende wettelijke en technologische initiatieven gestimuleerd om de facturering te moderniseren, de fiscale transparantie te verbeteren en belastingontduiking tegen te gaan.

Huidige situatie van e-facturatie in Tunesië

Tunesië was het eerste Arabische land dat het gebruik van e-facturatie verplicht stelde en startte dit proces in 2016. Sinds dat jaar werkt het nationale e-facturatiesysteem, bekend als “El Fatoora”, onder een continu transactiecontrolemodel (CTC-systeem) dat wordt beheerd door het publieke platform Tunisie TradeNet (TTN). 

In een eerste fase richtte de verplichting zich op transacties tussen bedrijven en de overheid (B2G) en grote belastingplichtigen uit de particuliere sector. Hierdoor kreeg de e-factuur dezelfde juridische en fiscale geldigheid als de papieren factuur, zoals vastgelegd in de Tunesische begrotingswet van 2016.

In de daaropvolgende jaren hebben de Tunesische autoriteiten het toepassingsgebied van het systeem geleidelijk uitgebreid. Op dit moment is e-facturatie verplicht voor bepaalde belastingplichtigen en specifieke sectoren, terwijl het voor anderen vrijwillig blijft. De huidige regelgeving bepaalt dat zij elektronische facturen moeten uitreiken:

• Bedrijven die beschouwd worden als “grote bedrijven” (verbonden aan het Directoraat voor Grote Bedrijven, DGE).
• Bedrijven die factureren aan de staat (overheidsadministratie en overheidsbedrijven).
• Bepaalde transacties tussen professionals in strategische sectoren zoals de verkoop van medicijnen en koolwaterstoffen.

In het bijzonder heeft de regering interbedrijfsfacturen in de farmaceutische sector en de brandstofsector als verplicht opgenomen, vanwege hun economisch belang, voorlopig met uitzondering van retailbedrijven in deze sectoren. Voor de overige categorieën van bedrijven, voornamelijk kleine en middelgrote bedrijven die niet met de staat of in de eerder genoemde sectoren werken, blijft deelname aan het e-facturatiesysteem voorlopig vrijwillig.

Huidig regelgevend kader en wettelijke verplichtingen inzake elektronische facturatie in Tunesië

De wettelijke basis werd gelegd met de begrotingswet van 2016, waarvan artikel 22 elektronische facturatie gelijkstelde met traditionele papieren facturatie en Tunisie TradeNet (TTN) aanwees als de technische operator van het systeem. Vervolgens werden bij regeringsdecreet nr. 2016-1066 van 15 augustus 2016 de voorwaarden en procedures vastgesteld voor de uitgifte en archivering van elektronische facturen, waarbij de noodzakelijke technische en controlevereisten werden gedefinieerd. Ook zijn de bepalingen met betrekking tot elektronische facturen opgenomen in het Tunesische btw-wetboek (artikel 18, lid II ter) en het wetboek van fiscale rechten en procedures (artikel 94).

Volgens deze regels moeten bedrijven die in Tunesië verplicht zijn om elektronisch te factureren, aan verschillende technische en administratieve eisen voldoen. Ten eerste is het noodzakelijk om een gekwalificeerd digitaal certificaat te verkrijgen, uitgegeven door het Nationaal Agentschap voor Elektronische Certificering (ANCE), om de elektronische handtekening van facturen te garanderen.

Daarnaast moet elk bedrijf zich aanmelden op de “El Fatoora”-service van TTN, die fungeert als platform voor de uitwisseling en validatie van elektronische facturen. De factureringsoplossing die het bedrijf gebruikt, moet facturen kunnen genereren in het Tunesische elektronische factureringsformaat (TEIF), dat voldoet aan de XML-standaard die door de belastingdienst is gedefinieerd. Zodra een factuur in TEIF-formaat is uitgegeven, kent het TTN-systeem er een unieke identificatiecode aan toe en onderwerpt het de factuur aan een proces van dubbele elektronische handtekening: die van de verstrekker (bedrijf) en de digitale handtekening van TTN zelf als vertrouwde derde partij. 

Elke factuur bevat ook een ondertekende QR-code (Cachet Électronique Visible) waarmee de authenticiteit en officiële registratie snel kunnen worden geverifieerd.

Dankzij deze regeling wordt elke geldige e-factuur in realtime geregistreerd bij het ministerie van Financiën. TTN stuurt een kopie van de gevalideerde facturen naar de belastingdienst en zorgt ervoor dat ze elektronisch worden opgeslagen in overeenstemming met de geldende technische voorschriften.
Elektronische facturen kunnen uiteindelijk worden omgezet in een leesbare PDF voor praktische doeleinden (bijv. levering aan eindgebruikers of controles langs de weg), zonder hun fiscale waarde te verliezen, zolang het originele ondertekende en geregistreerde bestand wordt opgeslagen volgens officiële specificaties.

Tijdschema voor de invoering en belangrijke data

Het proces voor de invoering van e-facturen in Tunesië wordt gekenmerkt door geleidelijke fasen en belangrijke data die worden bepaald door jaarlijkse financiële wetten. Na de initiële invoering in 2016 voor grote bedrijven en de publieke sector, heeft de regering het toepassingsgebied in de daaropvolgende jaren verder uitgebreid, waarbij de nadruk lag op sectoren met een grote fiscale impact. Een van de belangrijkste mijlpalen is bereikt met de eind 2024 gepubliceerde begrotingswet 2025, die het verplichte karakter van het systeem versterkt en een duidelijke horizon vastlegt voor volledige naleving.

De begrotingswet 2025 (artikel 71) voert vanaf 1 juli 2025 een strikte sanctieregeling in om ervoor te zorgen dat het elektronische systeem wordt nageleefd. Vanaf die datum zullen bedrijven die verplicht zijn papieren facturen uit te reiken in gevallen waarin elektronische facturering zou moeten worden gebruikt, een overtreding begaan.

In termen van sectorale en bedrijfsdekking geeft het huidige schema prioriteit aan de grootste bedrijven met de grootste fiscale impact. Vanaf ongeveer 2020 (jaren na de beginfase) zijn er inspanningen gedaan om sectoren zoals de farmaceutische industrie en koolwaterstoffen in het elektronische systeem op te nemen, gezien het volume van de transacties en hun belang voor de belastinginning. Kleine en middelgrote ondernemingen die niet in de verplichte categorieën vallen, hebben echter nog steeds de mogelijkheid om vrijwillig mee te doen.

Ondanks deze verplichting zijn er specifieke uitzonderingen voorzien in de regelgeving. Zo is in bepaalde situaties om operationele redenen nog steeds een papieren kopie nodig: in de sector van het goederenvervoer is het nog steeds verplicht om een papieren kopie van de factuur bij zich te hebben (zelfs als die elektronisch is opgesteld) om onderweg door de controleautoriteiten te kunnen worden gecontroleerd.

Voordelen van een wereldwijde e-factuuroplossing

In deze context van bijna wereldwijd verplichte e-facturatie, is het hebben van een wereldwijde e-factuuroplossing doorslaggevend voor het efficiënt beheren van verplichtingen in verschillende gebieden. Gespecialiseerde platforms zoals die van EDICOM vereenvoudigen internationale belastingnaleving vanuit één enkele technologische oplossing, waardoor het mogelijk wordt om elektronische facturen en rapporten te sturen naar elke overheidsinstantie of zakenpartner, ongeacht het land. Dit betekent dat een bedrijf de e-facturatie van Tunesië kan integreren met die van andere landen in één enkel systeem, zodat elk document automatisch voldoet aan de lokale wettelijke en technische vereisten.

De voordelen van een wereldwijde oplossing zijn onder andere centralisatie van alle elektronische factureringsprocessen, voortdurende updates in het geval van wijzigingen in de regelgeving en schaalbaarheid om nieuwe landen of transactievolumes op te nemen. Het internationale platform van EDICOM past zich bijvoorbeeld aan de wetgeving van meer dan 80 landen aan, waardoor nieuwe technische vereisten en formaten snel kunnen worden geïntegreerd wanneer de verschillende overheden hun systemen ontwikkelen. Daarnaast bieden deze wereldwijde diensten meestal srtikte normen voor beveiliging en vertrouwelijkheid, met certificaten en controles die de integriteit van gegevens en naleving van de regelgeving voor informatiebescherming garanderen.