Qatar's belastingcontext: BTW en e-facturatie
Qatar bevindt zich in een strategische overgangsfase naar een moderner, transparanter en gedigitaliseerd belastingstelsel, in lijn met de eisen van een geglobaliseerde en minder koolwaterstofafhankelijke economie. Decennialang kon het land een laag belastingmodel handhaven dankzij de hoge inkomsten uit de export van olie en vloeibaar aardgas (LNG), de steunpilaar van de economie. Deze constante stroom van inkomsten maakte het mogelijk om grote infrastructuurprojecten, overheidssubsidies, openbare diensten en een genereus welvaartssysteem te financieren zonder de bevolking of lokale bedrijven noemenswaardig te belasten.
Dit model, dat effectief was in de context van hoge olieprijzen, is echter kwetsbaarder geworden in het licht van de volatiliteit van de energiemarkt, de klimaatverandering en de toenemende druk om schone energie te gebruiken. In reactie hierop heeft de Qatarese regering haar inspanningen opgevoerd om haar economische en fiscale basis te diversifiëren als onderdeel van haar ambitieuze Qatar National Vision 2030, die tot doel heeft het land om te vormen tot een kenniseconomie die minder afhankelijk is van oliecycli.
In deze context hebben structurele hervormingen op fiscaal gebied aan belang gewonnen, gericht op uitbreiding van de inning van niet-olie-inkomsten, modernisering van de belastingadministratie en aanpassing aan internationale normen op het gebied van transparantie en naleving. De oprichting en versterking van de Algemene Belastingautoriteit (GTA), de goedkeuring van wetten voor de invoering van belasting over de toegevoegde waarde (btw) en de studie naar een elektronisch factureringssysteem maken deel uit van deze paradigmaverschuiving.
Invoering van btw: regionale en lokale context
In 2016 ondertekenden de lidstaten van de Samenwerkingsraad van de Golf (GCC) (Saoedi-Arabië, Verenigde Arabische Emiraten, Koeweit, Bahrein, Oman en Qatar) de btw-kaderovereenkomst, waarbij ze zich ertoe verbonden om:
- Een geharmoniseerd btw-tarief van 5% invoeren.
- Gemeenschappelijke technische en juridische richtlijnen delen.
- Regionale interoperabiliteit vergemakkelijken en dubbele belasting vermijden.
Sindsdien hebben verschillende landen het met succes geïmplementeerd:
- Saoedi-Arabië: januari 2018 (heeft vervolgens het tarief verhoogd naar 15% in 2020).
- Verenigde Arabische Emiraten: januari 2018.
- Bahrein: januari 2019.
- Oman: april 2021.
Ondanks de goedkeuring van btw-wet nr. 25 in 2018 heeft Qatar nog geen officiële datum van inwerkingtreding vastgesteld. De wettelijke fundamenten zijn echter gelegd en er zijn fiscale voorlichtingscampagnes voor bedrijven gestart. De Algemene Belastingautoriteit (GTA) is bezig met het testen van systemen en overleg met de particuliere sector.
Verwacht wordt dat de btw in Qatar op korte tot middellange termijn in werking zal treden, vooral nu het land zich meer inzet voor de structurele hervormingen van de Qatar National Vision 2030. Deze nationale strategie wil de economie van het land transformeren en de afhankelijkheid van koolwaterstoffen verminderen. Als onderdeel van dit plan:
- Belastinginstellingen zijn versterkt.
- Administratieve en nalevingssystemen zijn gemoderniseerd.
- Het bevorderen van meer gediversifieerde en gestructureerde belastingen, afgestemd op internationale normen.
E-facturatie in Qatar
E-facturatie is nog niet officieel geïmplementeerd in Qatar, maar staat wel op de radar van de overheid als onderdeel van haar digitale transformatieplannen.
De General Tax Authority (GTA) is al begonnen met de voorbereidingen. Er is technisch overleg gestart met technologieleveranciers, multinationals en strategische sectoren, met als doel inzicht te krijgen in de mogelijkheden van de markt, adoptieproblemen te identificeren en een schaalbare en veilige infrastructuur op te bouwen.
Hoewel er geen officieel tijdschema is, wordt verwacht dat het proces zal vorderen in coördinatie met de toekomstige invoering van de belasting over de toegevoegde waarde (btw), aangezien beide mechanismen complementair zijn: de elektronische factuur vergemakkelijkt de naleving, automatische controle en traceerbaarheid van transacties waarop de belasting van toepassing is.
Verschillende buurlanden hebben elektronische facturering al ingevoerd als een belangrijk instrument voor belastingcontrole:
- Saoedi-Arabië: verplicht vanaf 2021, in fasen B2B en B2C.
- Egypte: regionaal leider in massaal e-factureren, ook voor overheidstransacties.
- Verenigde Arabische Emiraten: in proeffase met plannen om het verplicht te maken.
