Status van elektronische facturatie in Centraal- en Oost-Europa (CEE-landen)

Het elektronisch factureren en indienen van btw-registraties zal de komende jaren in Centraal- en Oost-Europese landen aanzienlijke vooruitgang boeken, zij het met verschillende snelheden. De implementatie van het e-Invoicing- systeem en de invoering van modellen voor continue transactiecontrole worden geconsolideerd in landen als Polen, Hongarije, Roemenië en Litouwen, terwijl de staten Estland, Letland en Bulgarije vorderingen maken met de invoering van elektronische facturatie maar nog ver verwijderd zijn van massaal gebruik.

De invoeringskalenders situeren 2025 als horizon van opmerkelijke innovaties die geleidelijk zullen worden geïntroduceerd volgens de roadmaps van elk land. Bovendien zou de digitalisering op Europees niveau aanzienlijke vooruitgang moeten boeken dankzij de economische injectie van Next Generation -fondsen, waarvoor digitale transformatie een prominente plaats inneemt in de Herstel-, Transformatie- en Weerbaarheidsplannen, gepresenteerd door de landen van de Unie. De hervormingen en investeringen worden gefinancierd tot 31 december 2026. In algemene termen bevorderen ze de digitalisering van het openbaar bestuur, de industrie en het bedrijfsleven.

Digitaliseringsprojecten helpen niet alleen de introductie van nieuwe technologie bevorderen, maar ook een mentaliteits- en organisatieverandering, wat een hefboom is voor een echte kwalitatieve sprong. 

Het is logisch dat de landen van Centraal- en Oost-Europa het pad volgen van reeds geconsolideerde modellen, waarbij Italië, Frankrijk, Portugal en Spanje de benchmarks zijn in elektronische facturatiesystemen en btw-aangiften. 

We gaan momenteel uit van een scenario met twee snelheden in Centraal- en Oost-Europa. Aan de ene kant landen met geavanceerde belastingaangiftesystemen zoals Polen, Hongarije en Roemenië die elektronische belastingaangiften hebben geïmplementeerd met SAF-T, i.SAF en i.VAZ, in het geval van Litouwen; en degenen die vooruitgang boeken bij het verplicht stellen van elektronische facturatie op B2B-gebied, zoals Polen, Roemenië en Letland. 

Aan de andere kant zijn er de landen die blijven werken om te voldoen aan de Europese richtlijn die het verplichte karakter van elektronische facturatie vastlegt in leveranciersrelaties met de overheid. Dit is het geval in Slowakije dankzij de voltooiing van het communicatieplatform van de overheid, genaamd IS EFA. 
De vorderingen maken het mogelijk om elektronische facturatie in te voeren in een deel van het Europese continent dat, hoewel het momenteel lijdt onder de economische gevolgen van de oorlogssituatie in Oekraïne, opkomende markten betreft waarin de vooruitgang van elektronische facturatiesystemen investeringen en commerciële relaties bevordert. 

Hoe werkt elektronische facturatie in de verschillende landen?

Albanië: Het realtime rapporteren van elektronische facturen is sinds 2021 verplicht voor alle belastingplichtigen. Daartoe beschikt de overheid over een centraal facturatieplatform (Centraal Informatie Systeem -CIS), waar alle facturen ter validatie naartoe moeten worden gestuurd.

Wit-Rusland: Het is sinds 2016 verplicht om belastingfacturen elektronisch in XML-formaat in te dienen op het Wit-Russische overheidsportaal en ze moeten elektronisch worden ondertekend.

Bulgarije: Bulgarije werkt aan de implementatie van de verplichte factuur. De Bulgaarse National Revenue Agency heeft de openbare raadpleging over elektronische facturatie geopend. Op dit moment zijn er geen andere details over het proces. 

Kroatië: Het gebruik van elektronische facturatie met de overheid is verplicht sinds 2019. Er moet een XML-bestand worden gegenereerd en naar het Kroatische centrale platform worden verzonden via het Peppol-netwerk, dat verantwoordelijk is voor de verspreiding ervan onder openbare entiteiten.

Slowakije: De elektronische factuur met openbare entiteiten is vrijwillig en kan worden verzonden via het nationale communicatieplatform IS EFA. De verwachting is dat het binnenkort op alle niveaus wordt geïmplementeerd.

Slovenië: Sinds 2015 is het gebruik van elektronische facturen verplicht voor zowel openbare entiteiten als hun leveranciers en moeten deze worden verzonden in Peppol-formaat of het Sloveense nationale formaat.

Estland: Sinds 2017 moeten alle openbare lichamen elektronische facturen ontvangen en verwerken. Bovendien zijn in Estland gevestigde leveranciers sinds 2019 ook verplicht om elektronische facturen te verstrekken aan de overheid. 

Hongarije: In Hongarije is er geen verplichting om elektronische facturen te verzenden, alleen overheidsdiensten zijn verplicht om elektronische facturen te kunnen ontvangen en verwerken, overeenkomstig de huidige Europese regelgeving. Daarnaast implementeerde het Hongaarse land in 2018 het RTIR-systeem waarmee alle bedrijven in het land hun belastinggegevens in realtime naar de belastingdienst NAV moeten sturen.

Kazachstan: Sinds 2019 zijn elektronische facturen verplicht voor alle belastingplichtigen. Ze moeten deze naar het centrale ISIS-platform sturen, dat verantwoordelijk is voor het valideren en distribueren van de facturen naar de ontvangers.

Letland: Volgens Europese richtlijnen is het gebruik van elektronische facturatie in Letland verplicht in het B2G-veld voor overheidsdiensten en vrijwillig voor openbare dienstverleners. Wat de B2B-factuur betreft, is de verwachte datum van verplichting 2025. Eind 2021 heeft het Letse kabinet van ministers het informatierapport van het ministerie van Financiën beoordeeld en goedgekeurd, waarin wordt voorgesteld om vanaf 2025 verplichte B2B-facturatie in te voeren. De officiële wet is nog niet gepubliceerd.

Litouwen: Het gebruik van elektronische facturatie in Litouwen is verplicht in het B2G-veld voor zowel leveranciers als overheidsdiensten. Naast het elektronische facturatiesysteem voor overheidsdiensten, beschikt Litouwen over een elektronisch rapportagesysteem voor belasting- en boekhoudkundige informatie via het i.MAS-systeem voor particuliere bedrijven.

Polen: Het project voor massaal elektronisch factureren tussen bedrijven in Polen staat gepland voor januari 2024. Alle uitgegeven facturen moeten worden gedeclareerd via een centraal platform genaamd het Nationale Systeem van Elektronische Facturen - KSeF. Aan de andere kant vereist het Poolse ministerie van Financiën de elektronische aangifte via het SAF-T-systeem van btw-registraties, zowel voor Poolse bedrijven als voor degenen die in het land actief zijn.

Roemenië: De Roemeense overheid heeft het centrale RO e-Factura platform gecreëerd voor zowel B2G als B2B elektronische facturatie. Sinds juli 2022 is elektronische facturatie verplicht voor bedrijven waarvan de activiteiten verband houden met productcategorieën die als een hoog fiscaal risico worden beschouwd. Ook op het gebied van B2B is elektronische facturatie sinds 1 juli 2022 verplicht. Aan de andere kant moeten bedrijven sinds 2022 hun belasting- en boekhoudgegevens in SAF-T-formaat rapporteren aan de ANAF. 

Rusland: De elektronische factuur in Rusland is vrijwillig en afhankelijk van de overeenkomst tussen uitgever en ontvanger, behalve voor bedrijven die goederen kopen en/of verkopen die onderworpen zijn aan traceerbaarheid van geïmporteerde goederen.

Servië: Het Servische ministerie van Financiën is begonnen met het gefaseerd invoeren van elektronische facturatie. Sinds 1 juli 2022 zijn Servische overheidsinstanties verplicht elektronische facturen te versturen naar bedrijven, die deze moeten kunnen ontvangen en verwerken. Vanaf 1 januari 2023 wordt elektronisch factureren uitgebreid naar het hele B2B-gebied.

Oekraïne: Het melden van elektronische facturen in Oekraïne is verplicht voor alle bedrijven. Ze moeten worden gegenereerd in XML-formaat en gerapporteerd na uitgifte (tot de 15e voor facturen van de tweede helft van de vorige maand en van de 16e tot de 31e van de maand voor facturen van de eerste twee weken van de maand).